Dies irae to napisana na przełomie XII i XIII wieku rymowana sekwencja, która opowiada o dniu Sądu Ostatecznego. W XIV wieku włączona została do mszału, a od czasu reformy trydenckiej śpiewana jest w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego w mszach żałobnych w klasycznym rycie rzymskim. Najczęściej jest to określenie całej sekwencji, a przy ściślejszym podziale – jej początku (drugim fragmentem sekwencji jest wtedy Tuba mirum). W nowym obrządku nie jest już powszechnie używana. Można ją wykonywać w ostatnim tygodniu roku liturgicznego, który w tym czasie koncentruje się na paruzji Chrystusa.  Autorstwo sekwencji nie zostało jednoznacznie ustalone, wymienia się obecnie około 80 możliwych twórców, zaś popularna i często błędnie podawana hipoteza na temat autorstwa Tomasza z Celano została obalona w 1931 roku przez Iguaneza. Rymowana modlitwa, na której podstawie stworzono tę sekwencję powstała prawdopodobnie na terenie Galii

Z Dies irae pochodzi śpiewany współcześnie w Polsce na pogrzebach dwuwiersz „Dobry Jezu, a nasz Panie, Daj mu wieczne spoczywanie” (Pie Iesu Domine, dona ei requiem)

Do prezentacji tego utworu wybrałam dzieło Je Lullyan-Baptiste (1632-1687, włoskiego kompozytora, który tworzył na dworze francuskiego króla Ludwika XIV. Lully skomponował Dies irae na pogrzeb królowej Marii Teresy, żony Ludwika XIV, w lipcu 1683 roku.

W gniewu dzień, w tę pomsty chwilę,
Świat w popielnym legnie pyle:
Zważ Dawida i Sybillę.

 

Jakiż będzie płacz i łkanie,
Gdy dzieł naszych sędzia stanie,
Odpowiedzieć każąc za nie.

 

Trąba groźnym zabrzmi tonem
Nad grobami śpiących zgonem,
Wszystkich stawi nas przed tronem.

 

Śmierć z naturą się zadziwi,
Gdy umarli wstaną żywi,
Win brzemieniem nieszczęśliwi.

 

Księgi się otworzą karty,
Gdzie spis grzechów jest zawarty,
Za co świat karania warty.

 

Kiedy sędzia więc zasiędzie,
Wszystko tajne jawnym będzie,
Gniewu dłoń dosięże wszędzie.

 

Cóż mam, nędzarz, ku obronie,
Czyją pieczą się zasłonię,
Gdy i święty zadrży w łonie?

 

Panie w grozie swej bezmierny,
Zbawisz z łaski lud Twój wierny,
Zbaw mnie, zdroju miłosierny.

 

Racz pamiętać, Jezu drogi,
Żeś wziął dla mnie żywot srogi,
Nie gub mnie w dzień straszny trwogi.

 

Długoś szukał mnie znużony,
Zbawił krzyżem umęczony,
Niech ten trud nie będzie płony.

 

Sędzio pomsty sprawiedliwy,
Bądź mym grzechom litościwy,
Zanim przyjdzie sąd straszliwy.

 

Jęcząc, pomnąc win bezdroże,
Wstydem me oblicze gorze,
Szczędź mnie, błagam, Panie Boże.

 

Ty coś Marii grzech wybaczył
I wysłuchać łotra raczył,
Nie pozwolisz, bym zrozpaczył.

 

Choć niegodne me błaganie,
Nie daj mi, dobroci Panie,
W ognia wieczne wpaść otchłanie.

 

Daj mi mieszkać w owiec gronie,
Z dala kozłów, przy Twym tronie
Postaw mnie po prawej stronie.

 

Gdy uśmierzysz potępionych,
Srogim żarom przeznaczonych,
Weź mnie do błogosławionych.

 

Błagam kornie bijąc czołem,
Z sercem, co się zda popiołem,
Wspomóż mnie nad śmierci dołem.

 

O dniu jęku, o dniu szlochu,
Kiedy z popielnego prochu
Człowiek winny na sąd stanie.

 

Oszczędź go, o dobry Boże,
Jezu nasz, i w zgonu porze
Daj mu wieczne spoczywanie.
Amen