Jednym z podziwianych miejsc w Słowińskim Parku Narodowym jest Mierzeja Łebska z „Ruchomymi Wydmami”. Położona jest między Morzem Bałtyckim a Jeziorem Łebsko, na zachód od Łeby.

Wydmy jak też te ruchome ich formy, tworzą się z piasków wyrzucanych przez fale morskie i dalej niesionych przez wiatr… Pokrótce jak to się dzieje…

Wody Morza Bałtyckiego pchane są przez wiatr, który w przeważającej części roku wieje z zachodu, tworząc prądy przybrzeżne zwane litoralnymi. Prądy te niosą piaski z rozmywanej Ławicy Słupskiej i niszczonych sztormami klifów, które wraz ze zmianą linii brzegowej ulegają osadzaniu na brzegu morza. Jeśli plaża jest szeroka a od strony lądu znajduje się klif wydmowy, wiatr nie potrafi przerzucić tego piasku do góry, tworzą się więc malownicze wydemki dociśnięte do istniejących wydm a porośnięte z czasem roślinnością, tworzą nowy wał wydmy przybrzeżnej, ciągnącej się równolegle wzdłuż plaży. Natomiast gdy plaża jest wąska a klif niezbyt stromy, piasek osadzany jest na szczycie i po stronie zawietrznej wydmy przybrzeżnej. Piasek zwiewany poza ten wał, tworzy przylegający do niego jęzor piaskowy, z czasem zmieniając się w formę wałopodobną. Obrośnięty roślinnością zamyka kolejny etap wędrówki piasku. Zniszczenie tej roślinności powoduje dalsza wędrówkę piasku, tworząc zespół wydm ruchomych. Rozróżnia się wydmy wyższe do 32 m n.p.m., przypominające półksiężyc z ramionami wyciągniętymi na wschód to tzw. barchany i niższe do 25 m n.p.m. z ramionami wysuniętymi na zachód to tzw. wydmy paraboliczne.

Ruch piasku zaczyna się przy wietrze o prędkości 5 m/s. Dla zmiany ukształtowania wydm i ich ruchu większe znaczenie mają krótkotrwałe wiatry sztormowe o prędkości 10 m/sek. Największa intensywność wędrówki wydm ma miejsce w okresie jesienno-zimowym, kiedy siła wiatrów jest największa.

Przemieszczanie się piasku na Mierzei Łebskiej ma przebieg skokowy; na przemian następuje wywiewanie piasku, transport, osadzanie, ponownie wywiewanie… Wały wydm przybrzeżnych rosną do wysokości około 10-12 m n.p.m. Powyżej tej wysokości, grzbiet wydm ulega niszczeniu.

Przedstawione fotografie pokazują tereny występowania wydm parabolicznych w okolicy Łeby, charakteryzujące się niewielką ruchliwością do 3 m/rok.

Natomiast w środkowej części Mierzei Łebskiej o dł. około 5 km i szer. około 1 km, występują wspomniane powyżej barchany, które wędrują z prędkością 3-10 m/rok a teren ten objęty jest ścisłą ochroną.

Początek współczesnej fazy wydmotwórczej określa się na XVI wieku, natomiast badania archeologiczne potwierdzają, że istniały wcześniejsze twory wydmowe na tych terenach, obecnie pokryte glebą.

Największym zagrożeniem dla wybrzeża wydmowego jest uruchamianie wędrówki piasków i niszczenie szaty roślinnej, czego najczęściej przyczyną jest działalność człowieka. Wydmy więc, na całym naszym wybrzeżu, podlegają ochronie prawnej.

„Ruchome Wydmy” to ewenement przyrodniczy… Warto, będąc w okolicy Łeby, odwiedzić to unikalne miejsce turystyczne.