Sanktuarium Św. Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy to najstarsze sanktuarium na Śląsku (początek XIV w.) i jedna z ważniejszych nekropolii Piastów Śląskich. Stanowi zespół klasztorny wraz bazyliką pod wezwaniem św. Jadwigi i św. Bartłomieja, w której znajduje się grób św. Jadwigi Śląskiej.
Klasztor w Trzebnicy ufundował książę Henryk Brodaty już w 1202 r. pod wpływem swojej żony Jadwigi; rok później osiadły w nim cysterki, sprowadzone z Bambergu.
Trójnawową bazylikę z cegły zbudowano na planie krzyża łacińskiego w latach 1208-19, w stylu romańskim. Do dziś zachowały się znaczne fragmenty tej starej budowli, m.in. romańska krypta Św. Bartłomieja usytuowana pod prezbiterium i udostępniona dla zwiedzających, portale oraz część murów.
W II połowie XIII wieku dobudowano pierwszą w Polsce kaplicę w stylu gotyckim, w której umieszczono szczątki św. Jadwigi. Kaplica jest jednocześnie uważana za najwybitniejszą budowlę XIII-wiecznej Polski.
W ciągu wieków świątynia była kilkakrotnie przebudowywana. Najazdy husytów połączone z dewastacją klasztoru i majątków klasztornych w latach 1432/33, a następnie zniszczenia w 1475 dokonane przez węgierską armii oraz późniejsze liczne pożary zapoczątkowały długotrwały okres upadku i stagnacji klasztoru.
Nawa główna bazyliki w Trzebnicy składa się z czterech przęseł kwadratowych nakrytych sklepieniami krzyżowymi. Pośrodku prezbiterium znajdują się grobowce księcia Henryka Brodatego oraz mistrza krzyżackiego Konrada von Feuchtwangena, natomiast po obu stronach prezbiterium dobudowane są kaplice – Św. Jana Chrzciciela oraz św. Jadwigi ze wspaniałym barokowym sarkofagiem z marmuru i alabastrowym posągiem tej Świętej. Piękne rokokowe ołtarze zdobiące sanktuarium powstały w latach 1730-60. Z tego okresu pochodzi też monumentalna ambona rokokowa. W 1789 roku bazylika zyskała trzypiętrową wieżę powstałą na planie kwadratu. Wystrój wnętrza natomiast nabrał cech baroku. Barokizacja świątyni nastąpiła w dwóch etapach. Pierwszy etap przypadł na lata 1680-1685. Drugi etap barokizacji kościoła przypadł na okres 1730–1760. Zastąpiono wtedy ołtarze główne bazyliki i kaplicy św. Jadwigi (1730) i wszystkie boczne ołtarze (16 w bazylice i 5 w kaplicy św. Jadwigi) nowymi ołtarzami rzeźbionymi w stylu rokoko, zbudowano monumentalną rokokową ambonę i chrzcielnicę. Do wykonania tych prac zaproszono czołowych artystów Śląska. Główne prace rzeźbiarskie wykonał Mangoldt w okresie 1739-1745 (ołtarz główny bazyliki, ambonę, rzeźby św. Jadwigi i św. Elżbiety u wejścia do prezbiterium). Oprócz tych Jego pędzla są oba obrazy ołtarza głównego (Wniebowzięcie NMP i Trójca Święta),
Trzebnicki klasztor to jeden z największych budynków klasztornych w Europie Środkowej. Powstał w latach 1696-1726 na miejscu znacznie mniejszej budowli z czasów Henryka Brodatego. Od 1870 roku piękny klasztor pozostaje pod opieką sióstr Kongregacji Miłosierdzia Świętego Karola Boromeusza. W 1738r. ustawiono przed kościołem barokowa kolumnę (wys. 10m) z Nepomucenem na szczycie.
W drugiej połowie XVIII w. sytuacja gospodarcza klasztoru zaczęła się gwałtownie pogarszać. W 1810 klasztor, uległ sekularyzacji przeprowadzonej w całych Prusach.
W 1903 przeprowadzono restaurację bazyliki. Jednocześnie wrocławscy artyści zbudowali chór muzyczny w bazylice, gdzie umieszczono organy zbudowane na początku XXw. przez firmę Schlaga z Świdnicy.
To krótkie informacje na temat tej pięknej Bazyliki w Trzebnicy. W tym roku przypada 750 rocznica kanonizacji św. Jadwigi.
