Wspomnienie miejsca objawień Matki Bożej w Polsce – Gietrzwałd na Warmii

W Gietrzwałdzie Warmińskim znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Gietrzwałdzkiej – od 1970 r. Bazylika Mniejsza.

Gietrzwałd stał się sławny dzięki Objawieniom Matki Bożej, które trwały od 27 czerwca do 16 września 1877 roku. Głównymi wizjonerkami były: trzynastoletnia Justyna Szafryńska i dwunastoletnia Barbara Samulowska. Matka Boża, na zapytanie dziewczynek: Kto Ty Jesteś? Odpowiedziała: „Jestem Najświętsza Panna Maryja Niepokalanie Poczęta.” Matka Boża odezwała się POM polsku i poleciła im odmawiać codziennie różaniec i przewidziała oswobodzenie Kościoła polskiego spod prześladowań caratu. Jest to jedyne zatwierdzone przez Kościół objawienie maryjne w Polsce.

Jednak już wcześniej istniał tutaj kult Matki Bożej, o czym świadczy nie tylko nadany kościołowi od początku tytuł Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, ale również kult obrazu słynącego łaskami już w XVI wieku.

Akt lokacyjny osadzie wydała 19 maja 1352 roku Warmińska Kapituła Katedralna. Na początku postawiono drewnianą kaplicę. Prawdopodobnie w tym samym czasie powstała parafia. W czasie wojny polsko-krzyżackiej 1410-1414 wieś i kaplica zostały zniszczone. W XV wieku postawiono jednonawowy kościół gotycki na podmurówce z kamienia. Konsekrował go 31 marca 1500 roku pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Panny Marii biskup Jan Wilde, sufragan warmiński.

Kościół był wiele razy przebudowywany. Pierwszy raz kapitalnego remontu i dostosowania kościoła do stylu renesansowego dokonano pod koniec XVI wieku. Potem, w okresie baroku, świątynię wyposażono w nowe ołtarze. 11 czerwca 1790 roku biskup Ignacy Krasicki nadał świątyni dwa nowe tytuły: świętego Jana Ewangelisty i świętych Apostołów Piotra i Pawła. W XIX wieku ks. proboszcz Józef Jordan (1863-1869) doprowadził do rozbudowy kościoła, wzmocnił fundamenty i ściany.

Obecny kształt przybrała świątynia bezpośrednio po objawieniach, kiedy proboszczem był ks. Augustyn Weichsel (1869-1909). W latach 1878-1884, pod kierunkiem architekta Arnolda Güldenpfenniga, powiększono kościół tak, by nie naruszając części gotyckiej związać ją z nową, neogotycką i stworzyć harmonijną całość. Dobudowano nawę poprzeczną z emporami oraz prezbiterium z kryptą, nadając kościołowi kształt krzyża rzymskiego. Rozebrano górną, drewnianą część wieży i wzniesiono murowaną z cegły ze zwieńczeniem neogotyckim. Dach kościoła pokryto dachówką, a wieżę blachą.

13 sierpnia 1945 roku opiekę nad sanktuarium gietrzwałdzkim powierzono Zakonowi Kanoników Regularnych Laterańskich.

W latach 1966-1968 rozebrano dawne, zniszczone ogrodzenie i zbudowano nowy kamienny mur z kutymi w metalu przęsłami, granitowe schody i kamienno-cementowe obejście wokół kościoła. Przed uroczystościami 100-lecia objawień Matki Bożej dokonano renowacji architektury i wnętrza kościoła, założono nową posadzkę marmurową i odnowiono polichromię.

2 lutego 2005 roku w bazylice gietrzwałdzkiej, Ks. Arcybiskup Edmund Piszcz, metropolita warmiński, otworzył proces beatyfikacyjny wizjonerki siostry Stanisławy Barbary Samulowskiej (1865-1950) ze Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo.

Sanktuarium w Gietrzwałdzie to miejsce ważne nie tylko dla Warmii. Objawienia Matki Bożej połączyły wiernych i dały pokrzepienie w najtrudniejszych chwilach naszej historii.

Obraz Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej znajduje się w centralnym miejscu kościoła. Ma formę Madonny Piastunki, ubranej w srebrną sukienkę, która w ręku trzyma dzieciątko Jezus. Wizerunek pochodzi z XVI w. We wrześniu 1967 r. obraz koronował Prymas Polski Stefan Wyszyński. Pierwsza wzmianka o Obrazie Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej jako Madonny Piastunki, podtrzymującej w ręku dziecię Jezus pochodzi z 1568 roku. Dzieciątko błogosławi prawą ręką, a lewą rękę opiera na księdze, nad koroną Madonny dwaj Aniołowie podtrzymują wstęgę z łacińskim napisem: „Bądź pozdrowiona, Królowo nieba, bądź pozdrowiona, Pani Anielska”.

Kapliczka Objawień. Dnia 6 lipca 1877 roku Matka Najświętsza – według relacji dzieci zażądała wystawienia kapliczki w miejscu objawienia. W następnych dniach dzieci otrzymały dokładne wskazówki, jak ma wyglądać kapliczka a w niej figura.

Cudowne Źródełko i prowadząca do niego Aleja Różańcowa. Przy prowadzącej do źródełka grabowej alejce postawiono 15 Kapliczek Różańcowych, które wykonał rzeźbiarz Julian Kasprzycki z Myślenic według projektu architekta Sylwestra Kwiatkowskiego z Białegostoku. Źródełko zostało pobłogosławione w ostatnim dniu objawień przez Matkę Bożą i do tej pory słynie z licznych uzdrowień.

Droga Krzyżowa. 27 czerwca 2007 roku Ks. Arcybiskup Wojciech Ziemba poświęcił gietrzwałdzką Drogę Krzyżową, której kaplice postawione na błoniach gietrzwałdzkich, zaprojektował Marcin Dutko z Warszawy, a rzeźby wykonał Jan Stępkowski ze Strzegowa.